Devletlü Geleceğe Dair

Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi

Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi

Muhibbî
 
Bu dizelerin sahibi Cihan Padişahı Muhibbî, devlet kelimesi ile sıhhat kelimesi arasında kurduğu anlam ilişkisi ile devletin sıhhat gibi verili bir nasip ve nimet olduğunu söylemektedir kanaat-i acizanemce. Bu gibi kullanımları halk söyleyişinde de görmekteyiz: Ne büyük devlet, devlet bahşettiniz, devletli bir tavır…

Kelimenin kökenine baktığımızda Arapça olduğunu görmekteyiz ve anlamları arasında; talih, baht, servet, kısmet gibi kavramlara rastlıyoruz. Buradan kelimeye baktığımızda daha önceki yazılarımızdaki bağlam üzerinden yürüdüğümüzde, devletin bir siyasi teşekkül ve otorite olmasından öte; bir inanış, bir tevekkül, bir şükür atmosferi olduğunu fark ediyoruz.

Böyle bir atmosferde bir nizamın adı da olan devlet, insanın yaşaması ve yaşatılması noktasında sorumluluklarını da rahatlıkla yerine getirebilir, düşüncesini taşıyoruz.

Şairin dizelerinde “bir nefes sıhhat” tamlamasının yerine koyacağımız kavramlarla yeni bir millet ve medeniyet yolunda yola çıkmak üzere ciddi bir azık yığarız küfemize. Gelecek namına yol gösteren bu dizeler “devletlü şiire” bir örnektir. Şiirleşen devlet metaforunda, bu dizeler milleti de mayalayan bir kimliği dimağlara kazıyor gibi.

Bu minvalde, devlet, bir sıfata, niteleyici bir kelimeye dönüşüyor aslında. Sahip olduğumuz değerler ve bu değerlere atfettiğimiz anlam ve kavramlar, “devlet” sözcüğünün nitelemesi ile maziyi, anı ve atiyi birbirine bağlar. Akabinde devlet insanı, hayatı ve dünyayı ve hatta kainatı geniş bir zaman bandında bütünler bir hal arz eder.

Bu bütünlük içerisinde zıtlıklar uyuma kavuşur. Zengin ve fakir, alim ile cahil mala ve bilgiye dair daha tedbirli ve nitelikli davranış ve duruş ortaya koyar bu bütünlük içinde. Ne zengin malıyla malıyla övünür ne de fakir gıpta eder zenginin malına. Devlet bir eder tüm farklılıkları.

En nihayetinde devlet, Tevhid’in bir tecellisidir, ruy-i zeminde. “Kut”tur devlet Türk’ün imanında. O’na ve sonsuzluğa uzanan yollarda, devletlü olmakla menzile yürürüz. Yoksa yola çıkmayı dahi hayal edemeyiz. Oysa yürümekle, yola çıkmakla mükellef kul devletle yürüyüp, devletlü adımlar atmalıdır.