İlk Cemre Ne Zaman Düşecek? Cemre Nedir?

Soğukların ardından baharın gelmesi sabırsızlıkla bekleniyor. Bazı iller daha kar göremeden bahar gelmeye hazırlanıyor. Baharın müjdecisi olduğuna inanılan ilk cemre bugün havaya düştü bile. 

Mitolojik bir geçmişe sahip olan Cemre düşmesi, çok eski dönemlerden bu yana havaların ısınması ile bağdaştırılır. 

Doğanın uyanışı olarak kabul edilen cemre sırasıyla havaya, suya ve toprağa düşecek. İlk cemre 19-20 Şubat'ta havaya düşecek.

Cemrenin düşmesiyle havanın soğuğu kırılır ve doğa uyanmaya başlar. Havaların ısınmasına sebep olan cemre, ilk olarak havaya düşer. Son olarak ise toprağa düşen cemre baharın müjdecisidir.

İlk cemre havaya düşer ve sıcaklık artmaya başlar. İkinci cemre suya düşer ve sular, göller, denizlerin ısınmasını sağlar üçüncü ve son cemre toprağa düşer. Cemrenin toprağa düşmesiyle toprak ısınır ve baharın belirtisi olan tüm güzellikler kendini göstermeye başlar. Doğa uyanır, yeşillenir, çiçekler açar.

İnanışa göre, ilk cemre 19-20 Şubat'ta havaya, ikinci cemre 26-27 Şubat'ta suya ve üçüncü cemre 5-6 Mart'ta toprağa düşer. Her yıl aynı tarihte gerçekleştiği düşünülen bu inançta, cemreler birer hafta arayla düşmesiyle ilk baharın geldiğine inanılır.

Her ne kadar cemrelerin düşüşlerinin baharı getirdiğine inanılsa da bazen cemrenin düştüğü günlerde de havaların soğuduğu görülebilmektedir. Coğrafi bilgilere göre, aslında önce toprak ısınır. Güneş ışınları öce toprağı ısıtır ve yerden yansıyan ışınlar da havayı ısıtır. En son ise sular ısınır. Cemre düşmesi tecrübelere dayanan bir halk inanışıdır.

CEMRE NEDİR? NE ANLAMA GELİR?

Arapça olan sözcük ateş, ateş parçası, kor durumunda ateş anlamına gelir. Mina Vadisi'nde Arafat'tan gelen hacıların attıkları taşlarla oluşan yığınlara da "cemre" adı verilir.

Halk arasında ise sıcaklığın artması olarak bilinir. Cemrenin ilkbahar başlamadan hemen önce 7 gün arayla havaya, suya ve toprağa sırasıyla düştüğüne ve bu sayede hava, su ve toprağın ısındığına inanılır.

Türk ve Altay halk kültüründe ve mitolojisinde İmre (İmere veya Emire) adı verilen cinin neden olduğuna inanılır. İlkbaharda görünüp titrek ışıklar saçarak göğe yükselir. Sonra buzların üzerine düşerek onları eritir. Ardından da yere girer. Bundan sonra ısınmış topraktan buhar yükselir. Emire baharın gelişini temsil eder. Bulgarlarda Zemire olarak yer alır. Anadolu Türkçesindeki Arapçadan gelme Cemre sözcüğünün aslında bu adın benzetme yoluyla değişmiş hali olduğu söylenebilir.

İlk cemre 20 Şubat'ta havaya ve yedişer gün arayla da suya ve toprağa düşer. Zemre ise Kumuk Türkçesinde nem, buhar gibi anlamlara gelir. Tasavvuftaki kor ve ateş kavramlarının mecazi anlamları vardır. Temizlenmeyi ve yeniden doğuşu temsil eden ateş aşk kavramının yakıcılığıyla da yakından ilgilidir.

Azerbaycan Türklerinin yaratılışla ilgili eski inançlarından kaynaklanan ve Nevruz Bayramından önce, yılın son çarşamba gününde yapılan "boz ayın dört çarşambası", uygulamasını ifade eden "Cemle" sözcüğü de "Cemre" ile aynı kelimedir.

Buradaki "Cemle" de köken olarak "İmir, İmere, Emire" sözcükleriyle bağlantılıdır. Celal Beydili'ne göre; bazı sözlüklerde gösterildiği gibi, Arap dilinden geldiğini söylemek doğru değildir.