OSMANLI ZABİTİ, SOKRAT iNCESU'nun İLGİNÇ HİKAYESİ
Kamusaati
Tarihi kayıtlara göre, Kayseri'nin İncesu ilçesindeki Rum Kilisesi'nin yanında bulunan evde dünyaya gelen Sokrat, çocukluk yıllarını burada geçirdi. Daha sonra eğitim hayatına başlayan Sokrat, zekasının fark edilmesiyle askeri okullara alındı ve Osmanlı ordusunda subay oldu.
Kafkasya, Filistin ve Arabistan çöllerinde Osmanlı ordusunun bir neferi olarak savaşlara katılan ve büyük fedakarlıklar gösteren Sokrat, sonunda, 'Dünyayı yenenlerin yenildiği savaş' olarak tarihe geçen Çanakkale Savaşı'nın pek çok cephesinde de çarpıştı. Çanakkale'de Rum asıllı Makineli Bölük Komutanı olarak ün salan Yüzbaşı Sokrat, savaşın bütün dramlarına tanık oldu. Gözünün önünde binlerce Türk askeri şehit düştü. Sokrat, Çanakkale'nin Kirte cephesinde (Seddülbahir) çarpışırken yaralandı. Sahra Hastanesi'ne getirildiğinde, Kaymakam Ali Rıza Bey, Sokrat'ın öldüğünü düşünerek, 'Vah yavrum, evladım Sokrat'ım. Seni de mi kaybettik' diyerek duyduğu üzüntüyü dile getirdi. Ağır yaralı olan Sokrat, ancak 3 gün sonra gözlerini açabildi.
Genelkurmay Başkanı Enver Paşa da, Çanakkale cephesini denetlemeye geldiğinde Yüzbaşı Sokrat'ın yaralandığını öğrendiğinde, "Eyvah, yoksa bizim Sokrat mı?" diyerek, Sahra Hastanesi'ni ziyaret ederek, bizzat geçmiş olsun dileklerini iletti.
Mustafa Kemal ile Karşılaşması…
Sokrat İncesu’nun hayatı boyunca "en çok sevdiğim insan" dediği Mustafa Kemal’le ilk karşılaşması 19 Mayıs 1915'te bir siperin içinde gerçekleşir.
Sokrat, batarya dürbününden İmroz, Semadirek adalarına bakmaktadır. O sırada omzuna bir el dokunur. Sokrat asker elbiseli, apoletsiz, birisini görür ancak tanıyamaz.
Toparlanır ve üst rütbeli olduğunu tahmin ettiği komutanına tekmil ve cephe hakkında bilgi verir.
Tanıyamadığı komutan, durumdan memnun olur ve dürbüne geçerek incelemeler yapar, Sokrat’ın sırtını okşayarak ayrılır..
Yüzbaşı Sokrat, binlerce Türk askerinin şehit düştüğü Çanakkale Savaşı'nı 'Gazi' olarak tamamladı ve Bozcaada'ya yerleşti. Soyadı Kanunu çıktıktan sonra, doğduğu yeri unutmayan Sokrat, 'İncesu' soyadını aldı. Kurtuluş Savaşı'nın ardından, 'Büyük Mübadele'de, bütün akrabaları Yunanistan'a göçerken, Sokrat İncesu, çok sevdiği vatanını terketmedi ve Bozcaada'da yaşamaya devam etti. Çanakkale Savaşı'nın ardından evlenen ancak çocuğu olmayan Sokrat, bir süre sonra eşini kaybetti. Ömrünün geri kalanını yalnız geçiren Sokrat'ın, "I. Dünya Savaşı'nda Çanakkale-Arıburnu Hatıralarım" adını verdiği kitabı 1964 yılında yayımlandı.
İncesu, kitaba şu cümlelerle başlıyor:
"Kafkasya'da, Filistin'de, Arabistan çöllerinde ve nihayet dünyayı yenenlerin yenildiği yer olarak tarihe geçen Çanakkale'deki harplere iştirak etmiş, değerli silah arkadaşlarımla sevinçli ve elemli günler yaşamış bir Türk zabiti olarak, hatıralarımı bu minik eserimde toplayıp nazarlarınıza arz etmeyi zevkli bir vazife telakki etmekteyim."
Kitabın son bölümünde ise şu cümleler yer alıyor:
Çanakkale, Gelibolu, Kanlısırt, Arıburnu, Kitre, Seddülbahir ve I. Dünya Savaşı'na sahne olan Çanakkale harp sahalarını gezmek ve binlerce isimsiz vatan şehidinin yattığı bu mübarek toprakları ziyaret ederek ruhlarına bir Fatiha okumak her Türk'ün bir vecibesi ve yurt vazifesi olmalıdır."
Bazı kaynaklara göre 1973 yılının başında, bazılarına göre ise 1972 yılının son aylarında vefat eden Sokrat İncesu, sessiz sedasız, dini ve askeri törensiz Bozcaada'daki Rum mezarlığında eşinin yanına defnedildi.
Sokrat İncesu'nun son günleriyle ilgili Bozcaada'da çeşitli rivayetler de dolaşıyor. Kimi söylentilere göre, Sokrat İncesu vefat edince, Rum vatandaşı olduğunu bilen ada halkı, kilisenin papazına haber veriyorlar. Dini tören için papaz, Sokrat'ın evine geldiğinde, yastığının altında bir Kur'an-ı Kerim görünce, Müslüman olduğunu ve İslami kurallara göre defnedilmesi gerektiğini söyleyerek evden ayrılıyor. Eve gelen imam ise Sokrat'ın Müslüman olduğuna dair hiçbir delil olmadığını belirterek, kararsız kalıyor ve sonuçta Sokrat, dini ve askeri törensiz, sessiz sedasız, Rum mezarlığında eşinin yanında toprağa veriliyor.
