AYM bireysel başvurularına sınırlama getiriliyor

Anayasa Mahkemesi yargılama usulleri hakkında kanunda yer alan bireysel başvuru ile ilgili maddelerde düzenlemeye gitmeye hazırlanıyor. MİT tırları davasında yargılanan Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar ve Ankara Temsilcisi Erdem Gül'ün bireysel başvurusu hakkında, Anayasa Mahkemesi'nin hem yetkisini aşması hem de Anayasa'yı ihlal niteliği taşıyan karara imza atmasının ardından "bireysel başvuru" ile ilgili harekete geçildi. 

Hükümetin planladığı düzenlemede AYM'nin yetki ve görev alanlarınada sınırlama getirilecek. Kanunda bulunan  "Yerindelik denetimi yapılamaz, idari eylem ve işlem niteliğinde karar verilemez" hükmüne rağmen Dündar ve Gül'ün bireysel başvurusunda, esasa girerek ilk derece mahkemesinin yerine karar veren AYM'nin görev sınırları çizilecek. Buna göre, söz konusu kanun maddesine "Anayasa Mahkemesi işin esasına girerek ilk derece mahkemesi gibi karar veremez" şeklinde bir hüküm eklenmesi planlanıyor.

AYM'nin Can Dündar ve Erdem Gül'ü bireysel başvuru kararının gerekçesini yazmadan açıklaması sonrasında bu konu ile ilgili de yeni düzenleme getirilecek. AYM'nin verilen gerekçeli kararı Resmi Gazete'de yayımlaması zoorunlu olduğu halde, yayınlamaması sonrasında söz konusu karmaşanın ortadan kaldırılması için "Bireysel başvuruyla ilgili kararlar gerekçeli olarak Resmi Gazete'de yayınlanır" şeklinde bir düzenleme yapılması planlanıyor.

Mevcut kanunda, kabul edilebilirliğine karar verilen bireysel başvuruların esas incelemesinin bölümler tarafından yapılacağı belirtiliyor. Ancak kanuna aykırı şekilde AYM'nin içtüzüğüne konulan hükümle Dündar ve Gül'ün başvurusunda olduğu gibi bazı başvurular Genel Kurul tarafından karara bağlanabiliyor. Yapılacak düzenlemeyle bireysel başvuruların bölümler tarafından karara bağlanacağı netleştirilecek. Ayrıca bölümlerin verdiği kararlara karşı da Genel Kurul'a itiraz hakkı getirilmesi bekleniyor. Kamuoyunda Genel Kurul'un verdiği kararlara yerel mahkeme otomatik olarak uyuyor gibi bir izlenim var. Buna ilişkin de yeni bir düzenleme yapılması gündemde. Genel Kurul'un verdiği kararlara karşı da yerel mahkemenin itiraz edebileceği bir düzenlemenin yapılması öngörülüyor.