Mavidil Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği

Mavidil Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği, 15 Nisan 2018 tarihli Resmi Gazete'de yayımlandı. İçerikte mavidil hastalığı nedir, nasıl korunulur, yönetmelik kapsamı nedir soruların yanı sıra hastalık bildirimi, aşılama, gözetim altına alınma gibi önemli konular hakkında bilgi verildi. 

MAVİDİL HASTALIĞINA KARŞI KORUNMA VE MÜCADELE

YÖNETMELİĞİ

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Mavidil hastalığının kontrolü, izlenmesi, gözetimi, eradikasyonu ile kısıtlı bölgelere hastalıkla ilişkili hayvan ve hayvansal ürünlerin giriş, çıkış ve transit hareketlerinin sınırlandırılmasına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.

Kapsam

MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; Mavidil hastalığına ilişkin hayvan ve hayvansal ürünlerin  kısıtlı bölgelere giriş, çıkış ve transit hareketi ile ilgili kontrol, izleme, gözetim ve sınırlamaları kapsar.

Dayanak

MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 4 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Bakanlık:  Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığını,

b) Birincil Mavidil mihrakı: Aynı bölgede çıkan önceki bir mihrakla epidemiyolojik olarak ilişkili olmayan veya farklı bir bölgede çıkan ilk mihrakı,

c) Canlı zayıflatılmış aşılar: Mavidil virüsünün doku kültüründe veya embriyolu tavuk yumurtasında pasajlanması ile üretilen aşıyı,

ç) Doğrulama: Mavidil virüsü için inceleme yapılarak ve objektif bulgular dikkate alınarak belirlenen şartların karşılanıp karşılanmadığının tespiti için yapılan laboratuvar kontrolünü; bununla birlikte, bir salgın olması halinde yetkili otoritenin klinik ve/veya epidemiyolojik sonuçlara dayanarak hastalık varlığının tespitini,

d) Duyarlı türler: Tüm geviş getiren (ruminant) hayvanları,

e) Hayvan: Vahşi hayvanlar dışındaki duyarlı türlerden birine ait hayvanı,

f) Hayvan sahibi veya bakıcısı: Hayvanların mülkiyet hakkını üzerinde bulunduran veya ödeme karşılığında ya da ödeme olmaksızın bakımlarından sorumlu olan gerçek veya tüzel kişiyi/kişileri,

g) İşletme: Mavidil hastalığına duyarlı hayvan türlerinin sürekli veya geçici olarak barındırıldığı, tutulduğu, bakıldığı ve beslendiği herhangi bir tesis, kuruluş veya etrafı çevrili açık alan çiftliği durumundaki yerleri,

ğ) Kısıtlı bölge: Yetkili otorite tarafından Mavidil hastalığıyla bağlantılı coğrafi, idari, ekolojik ve epidemiyolojik faktörlerle birlikte kontrole yönelik düzenlemeler göz önüne alınarak belirlenen koruma ve gözetim bölgelerinden oluşan alanı,

h) Mavidil vakası: Mavidil enfeksiyonunu akla getiren klinik bulgu ve laboratuvar test sonuçlarının, aşılı veya seropozitif hayvanların kısıtlı bölgeye girişinden değil, hayvanların tutulduğu işletmedeki virüs sirkülasyonundan kaynaklandığını gösteren bir seri epidemiyolojik veri ile birlikte şu durumlardan herhangi birini;

1) Mavidil hastalığına uyumlu klinik bulgular gösteren hayvanlar veya önceki testte negatif serolojik sonuç göstermesine rağmen, daha sonra en az bir Mavidil serotipine karşı negatiften pozitife sero-değişim gösteren gözcü hayvanı,

2) Mavidil virüsünün izole edildiği ve tanımlandığı hayvanı,

3) Mavidil serolojik testlerinde pozitiflik gösteren hayvanı,

4) Bir veya daha fazla Mavidil serotipine karşı viral antijen veya viral ribonükleik asitin (RNA) tanımlandığı hayvanı,

ı) Mavidil mihrakı: Mavidil antijeni tespit edilen bir veya daha fazla vakanın resmi olarak doğrulandığı işletmeyi,

i) Mevsimsel vektör-ari bölge: Yılın belli bir dönemi için gözetim sonucunda Mavidil virüsü bulaşmasıyla veya Mavidil vektörü olabilecek ergin Culicoides ile ilgili bir bulgunun belirlenmediği epidemiyolojik olarak ilişkili coğrafi alanı,

j) Resmi veteriner hekim: Bakanlık adına görev yapan Bakanlık personeli veteriner hekimi,

k) Şüphe: Hastalığın bulunması ihtimalini ortaya koyan bir dizi epidemiyolojik veri ile birlikte, hastalığa duyarlı bir türde, Mavidil hastalığına işaret eden herhangi bir klinik belirtinin görülmesini,

l) Vektör: Mavidil hastalığını taşıyabilen Culicoides imicola türünden veya Culicoides cinsine ait herhangi bir insekti,

m) Yetkili otorite:  İl/İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerini,

n) Transit geçiş: Kısıtlı bölgeden çıkış veya bu bölgeden geçişi; Kısıtlı bölgeden çıktıktan sonra kısıtlanmamış bölgeden geçerek aynı kısıtlı bölgeye dönüşü veya kısıtlı bölgeden çıktıktan sonra kısıtlanmamış bölgeden geçerek kısıtlı başka bir bölgeye hayvan hareketini,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

İzleme, Gözetim ve Bilgi Paylaşımı

Hastalık bildirimi

MADDE 5 – (1) Mavidil virüsünün varlığından şüphe duyulması veya varlığının doğrulanması ile ilgili, hayvan sahipleri ve bakıcıları, veteriner hekimler ile muhtarlar, köy korucuları, celepler, çobanlar, gemi kaptanları, istasyon ya da gümrük memur veya idarecileri gibi ilgililer derhal yetkili otoriteye bildirimde bulunmak zorundadır.

Şüphe

MADDE 6 – (1) Mavidil hastalığına yakalandığından şüphe duyulan bir veya birden fazla hayvan varsa, resmi veteriner hekim hastalığın varlığını doğrulamak veya bu ihtimali ortadan kaldırmak için derhal resmi araştırma yöntemlerini uygular.

(2) Hastalığın varlığından şüphe duyulduğuna dair bildirimde bulunulmasını takiben resmi veteriner hekim en kısa sürede;

a) Şüphelenilen işletme veya işletmeleri resmi gözetim altına alır.

b) Aşağıdaki tespitleri gerçekleştirir:

1) Hayvanların envanterini hazırlar, envanterde, her bir tür için hâlihazırda ölmüş olan, enfekte olan veya enfekte olması muhtemel hayvanların sayılarını belirtir ve hastalıktan şüphelenilen dönem içerisinde doğan veya ölen hayvanları tespit etmek için bu envanteri günceller; bu envanterdeki veriler istek üzerine hayvan sahibi ya da bakıcısı tarafından ibraz edilir; veriler her ziyaret sırasında kontrol edilebilir.

2) Vektörün hayatta kalabilmesini kolaylaştıracak veya barınması muhtemel yerlerin ve özellikle de üremesi için müsait olan alanların bir envanterini hazırlar.

3) 9 uncu maddeye uygun olan epidemiyolojik survey yürütür.

c) İşletme veya işletmelere düzenli ziyaretlerde bulunur ve her seferinde ölen veya enfekte olduğundan şüphelenilen hayvanlar üzerinde ayrıntılı bir klinik muayene veya nekropsi yapar ve laboratuvar testleri aracılığıyla hastalığı teyit eder.

ç) Aşağıdaki uygulamaların yürütülmesini sağlar:

1) Şüpheli işletmelere veya buralardan başka işletmelere hayvanların hareketinin yasaklanmasını.

2) Vektörlerin aktif olduğu zamanlarda hayvan hareketlerinin kısıtlanması için hayvanların belli sınırlar içerisinde tutulmasını.

3) Hayvanların ve hayvanların barındırıldığı binalar ile binaları çevreleyen alanların (özellikle Culicoides popülasyonlarının geliştiği ortamların) düzenli ruhsatlı insekt öldürücülerle (insektisitlerle) ilaçlanmasını.

4) İşletmedeki ölü hayvanların yakılarak veya gömülerek imha edilmesini.

d) Diğer işletmelerin konumları, coğrafi durumları veya hastalıktan şüphelenilen işletmeye olan temasları kontaminasyon ihtimalinden şüphelenmek için yeterli gerekçe oluşturuyor ise, resmi veteriner hekim bu işletmelerde de ikinci fıkrada değinilen önlemleri uygulayabilir.

(3) İkinci fıkradaki hükümlere ek olarak, hayvanların serbestçe yaşadıkları korumalı doğa alanları için spesifik hükümler uygulanabilir.

(4) Mavidil hastalığının varlığından duyulan şüphe yetkili otorite tarafından giderilene kadar, bu maddede değinilen önlemler kaldırılmaz.

(5) İkinci fıkranın (ç) bendinde belirtilen önlemler uygulamaya koyulana kadar, enfekte olmasından şüphe duyulan herhangi bir hayvanın sahibi veya bakıcısı, ikinci fıkranın (ç) bendinin birinci ve ikinci alt bentlerindeki hükümlerine uymak için tüm koruyucu önlemleri alır.

Aşılama

MADDE 7 – (1) Mavidil hastalığına karşı aşılama ancak Bakanlık tarafından yürütülen risk değerlendirmesi sonucunda yapılan programlamaya göre uygulanabilir.

(2) Uygulanacak aşıya Bakanlık tarafından karar verilir. Aşılama alanı, Bakanlık tarafından başka şekilde talimatlandırılmadığı takdirde 10 uncu maddede belirtilen koruma ve gözetim bölgesini kapsar.

Resmi teyit

MADDE 8 – (1) Mavidil hastalığının varlığı resmen doğrulanınca, resmi veteriner hekim aşağıdaki işlemleri yapar:

a) Mavidil hastalığının görüldüğü işletme ve hayvanları tespit eder.

b) Hastalığın tespit edildiği işletmede bulunan tüm duyarlı türden hayvanların yakma veya gömülme yoluyla imha ve itlaf edilmesi emrini verir.

c) 6 ncı maddede belirtilen önlemleri, enfekte olmuş işletme veya işletmelerin çevresindeki 20 kilometre yarıçaplık bir bölge dahilindeki işletmelere kadar 10 uncu maddede tanımlanan koruma bölgesi içinde genişletir.

ç) Bakanlık tarafından kabul edilen herhangi bir aşılama programı veya diğer alternatif önlemlere ilişkin tedbirleri uygulamaya koyar.

d) 9 uncu maddeye uygun olarak bir epidemiyolojik survey yürütür. Ancak birinci fıkranın (c) bendinde değişiklik yapmak suretiyle, hayvanların söz konusu bölgede hareketine ilişkin uygulanabilecek hükümler Bakanlıkça kabul edilebilir.

(2) Birinci fıkranın (c) bendinde değinilen bölge epidemiyolojik, coğrafi, ekolojik veya meteorolojik durumlara dayanarak yetkili otorite tarafından genişletilebilir veya daraltılabilir.

Epidemiyolojik survey

MADDE 9 – (1) Epidemiyolojik survey şunlarla ilgili olacaktır:

a) Mavidil hastalığının işletmede varlığını sürdürmüş olabileceği sürenin uzunluğu.

b) İşletmede Mavidil hastalığının muhtemel kökeni ve aynı kaynaktan enfekte veya kontamine olmuş olabilecek hayvanların bulunduğu diğer işletmelerin tanımlanması.

c) Hastalığın vektörlerinin varlığı ve dağılımı.

ç) Hayvanların söz konusu işletmelere veya işletmelerden hareketi ile işletmelerden hayvan karkaslarının ayrılması.

(2) Mavidil hastalığının mümkün olan en kısa sürede yok edilmesini sağlamak ve epidemiyolojik surveyi yürütmek için gerekli olan genel koordinasyonu gerçekleştirmek amacıyla Bakanlık tarafından ulusal düzeyde bir kriz merkezi oluşturulur. Ulusal Hastalık Kriz Merkezinin kurulumuna ilişkin genel kurallar Bakanlık tarafından belirlenir.

Koruma ve gözetim bölgesi

MADDE 10 – (1) Yetkili otorite, 8 inci maddede belirtilen önlemlere ek olarak, koruma ve gözetim bölgelerinin sınırlarının belirlenmesini sağlar. Bölgelerin sınırları belirlenirken, Mavidil hastalığı ile bağlantılı coğrafi, idari, ekolojik ve epidemiyolojik faktörlerle birlikte hastalığın kontrolüne yönelik düzenlemeler göz önüne alınır.

(2) Koruma ve gözetim bölgeleri aşağıdaki şekilde oluşturulur:

a) Koruma bölgesi, enfekte olmuş işletmenin çevresinde en az 100 kilometre yarıçapında bir alandan oluşur.

b) Gözetim bölgesi, koruma bölgesinin sınırlarından itibaren en az 50 kilometre yarıçapında olan ve önceki on iki ay boyunca Mavidil hastalığına karşı Bakanlık tarafından başka bir şekilde talimatlandırılmadığı takdirde canlı zayıflatılmış aşılarla aşılama işleminin yapılmadığı bölgeyi kapsar.

(3) Yetkili otorite aşağıda belirtilen bilgiler ışığında ikinci fıkrada tanımlanan bölgelerin sınırlarında değişiklik yapmak üzere karar verebilir:

a) Coğrafi ve ekolojik faktörler.

b) Meteorolojik koşullar.

c) Vektörün varlığı ve dağılımı.

ç) 9 uncu maddeye uygun olarak gerçekleştirilen epidemiyolojik çalışmaların sonuçları.

d) Laboratuvar test sonuçları.

e) Özellikle dezenfektan uygulamaları gibi karşı önlemlerin alınması.

Koruma bölgesinde alınacak kontrol önlemleri

MADDE 11 – (1) Yetkili otorite aşağıdaki önlemlerin koruma bölgesinde uygulanmasını sağlar:

a) Bölge içerisinde hayvanların bulunduğu tüm işletmeler tanımlanır.

b) Duyarlı tür hayvanlardan oluşan gözcü grupların ve vektör popülasyonlarının izlenmesine dayanan ve yetkili otorite tarafından belirlenen bir epidemiyolojik survey programı resmi veteriner hekimler tarafından uygulanır.

c) Bölgeden hayvanların ve bunlara ait semen, ovum ve embriyoların ayrılması yasaklanır.

(2) Ancak, yetkili otorite tarafından belirlenen prosedüre göre, bölgenin özellikle viral dolaşımın veya vektörlerin yokluğunun kanıtlandığı kısmında bulunan hayvanlar için çıkış yasağından muafiyetlere karar verilebilir.

(3) Birinci fıkrada belirlenen önlemlere ek olarak, koruma bölgesindeki hayvanların tanımlanması ve Mavidil hastalığına karşı aşılanması Bakanlık tarafından belirlenecek prosedüre göre yapılır.

Gözetim bölgesinde alınacak kontrol önlemleri

MADDE 12 – (1) Yetkili otorite şunları sağlayacaktır:

a) 11 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen önlemler gözetim bölgesinde geçerlidir.

b) Bakanlık tarafından talimatlandırılmadığı takdirde gözetim bölgesinde Mavidil hastalığına karşı canlı zayıflatılmış aşı uygulanmaz.

Yönetmeliğin tamamı için TIKLAYINIZ...