Tabiat insanın hayatında, tamamlayıcı bir görev üstlenir. İnsanın eksik bıraktıkları ya da eksikleri noktasında tabiatın inisiyatif aldığını görürsünüz. Yaradanın tabiata verdikleriyle tabiattan bize yansıyanlar bakımından eksik yanlarımızı tamamlarız.
Allah’ın esmasının vazgeçilmez tecelligâhı olan tabiat, insan olma yolunda biz abd-i acizlere ibretli mesellerle kapılar aralıyor. İnsan hayata dair tefekkür, tahayyül ve tasavvurlarında tabiattan aldığı ilham ve tabiat betimlemeleriyle hem kendi insanlığı hem de hakikat noktasında sağlam bir referans ve dayanak noktası seçmiş oluyor.
Öngörülebilir bir hayat nizamını ortaya koyarken tabiat insanoğluna sağlam referanslar sunar. Tabiattaki devamlılık hali, yazın kışa, kışın bahara, gecenin gündüze, gündüzün geceye mütemadiyen kalb olması, insanın var oluşundaki ve hayata dair nizam algısındaki devamlılık ve sonsuzluğun derin anlamını serdetmektedir.
Bu meyanda insanın sonsuzluğa iştiyakı tabiatta kendisine bir yer bulur. İnsan; hayatını yaşadığı ülke, şehir, sokak ve hane bağlamında tabiata uygun bir hal ile tanzim eder. Yamaçlara kurulan evlerin yılankavi sokaklarda sıralanması, yağmur sularının zemin yüzünde kendisine açtığı yol ve yaşam hattının varlığı noktasında ortaya koyduğu bir nevi iradenin sonucudur. İnsanın mevsiminde yediği yemişleri kendisine daha sağlıklı bir yaşamı sunuyor. Ekilebilir alanların konut yapımında kullanılmaması, tabiatın sakinlerinin yaşamlarına duyulan bir saygıdır diyebiliriz. Ya da insanın beslenmesinde daha doğru dürüst bir hattı takip etmesini sağlamasıdır.
Tabiat, insan adına bu kadar önemli iken ya devlet için?
İnsanın tabiatla beraber kurduğu bu ilişki, bu ahenk, bu yaşam pratiği, insanın devletle olan münasebetine neler katar üzerine düşünülmesi gerekir. Kazanılan akl-ı selim, zevk-i selim, yaratılışın sırrı, an ve ati bağlamında hayat fikri devletin bekasında milletin kazanımlarıdır. Vesselam…
- - - - - -
