Çandarlı Halil Paşa kimdir? Nereli ve neden idam edildi?

1439-1453 tarihleri arasında sadrazamlık görevi yapan Çandarlı Halil Paşa, Osmanlı tarihinin idam edilen ilk sadrazamı olmuştur. Osmanlı tarihini merak eden ve Mehmed Bir Cihan Fatihi dizisinde de bu karakterin oynanması nedeniyle Çandarı Halil Paşa kim, nereli, neden idam edildi, mezarı nerededir soruları araştırılıyor. Yeni dizinin başlaması ile karakterlerinde kim olduğu önem kazanıyor. Kenan İmirzalıoğlu'nun başrolünde olduğu dizinin sadrazamlık rolünü usta oyuncu Çetin Tekindor üstlendi.

Mehmet Bir Cihan Fatihi 5. bölüm bugün ekranlarda olacak. 4. bölümde Fatih'in hamlesi ile Haçlı birliğinin sağlanamaması Bizans Sarayı'nda karışıklık yaratmıştır. Konstantinos'un emri ile şehirde kapana kıstırılan bütün Türkler, sorguya çekildi. Şehirin kapılarının kapatılması nedeniyle Sultan Mehmed ve Delibaş şehride mahsur kalmıştır. Melike, Çandarlı Halil Paşa'ya Sultan Mehmed ile ilgili öğrendiğini söylemiştir. Sultan Mehmed'in gizlendiğini öğrenen Halil Paşa harekete geçecektir. 

Çandarlı Halil Paşa kimdir?

Babası Çandarlı İbrahim Paşa'dır. Doğum tarihi bilinmemektedir. 

Babasının sadrazamlık yaptığı sırada kazaskerliğe atanmıştır.  II. Murat tarafından 1429 tarihinde sadrazamlığa getirilmiştir.

II. Mehmed'in tahta çıkmasından sonrada sadrazamlığa devam etmiştir. İstanbul'un kuşatılmasına yeni bir haçlı ittifakının oluşacağı endişesiyle karşı çıkmıştır. Kuşatmaya karşı çıkan sözleri ve tavrı zamanla orduda ve devlette Bizastan rüşvet aldığı dedikodularının çıkmasına neden olduğu rivayet edilir. Ama çoğu tarihçi Halil Paşa'nın böyle bir şeyi yapmayacağı kanaatindedir. İstanbul'un fethinden sonra 1 Haziran 1453 tarihinde Yedikule'de Altın Kapı'da hapsedildi. Kırk gün hapiste tutulan ve suçlu bulunan Halil Paşa 10 Temmuz 1453 günü idam edildi. Kendisinin ve ailesinin tüm mal varlığına el konuldu.

Halil Paşa'nın cesedi, İznik'e götürülmüş ve Nilüfer Camii İmareti yanındaki türbesine defnedilmiştir. 

Tarihçilerin bir bölümü II. Mehmed ile Çandarlı Halil Paşa'nın arasının kötü olmasının en önemli nedenlerinden biri olarak II. Mehmed'in ilk kez 12 yaşında tahta çıkmasıyla başladığını savunmaktadır. Halil Paşa, 12 yaşında daha çocuk yaşta birinin haçlı tehlikesi de göz önünde tutulduğunda devleti idare edemeyeceği kaygısını yaşamasına neden olmuştur. II. Murat'ın yeniden tahta geçmesinde büyük rol oynamıştır. Bu durumun II. Mehmed'i etkilediği ve Halil Paşa'yı mimlediği savunulmaktadır.

Çandarlı ailesi Osmanlı'ya büyük hizmetler etmiştir. Ailesinden Osmanlı Devleti'nde üst düzey yöneticilik yapan kişiler şunlardır:  

•    Çandarlı Kara Halil Paşa: Kadılık ve kazaskerlik yapmıştır.

•    Çandarlı Halil Paşa: Kadılık ve vezirlik yapmıştır

•    Candarlı Mahmud Çelebi: Mehmed Çelebi'nin kızı Hafsa Sultanın eşidir. 

•    Candarlı İbrahim Çelebi: Sadrazamlık yapmıştır.

Yaptırdığı Eserler:

•    Çandarlı Körfezi'nde bir kale yaptırmıştır. 

•    İznik'te bir imaret inşa ettirmiştir. 

•    Edirne'de Halil Paşa Hanı'nı yaptırmıştır.