Zağanos Mehmed Paşa kimdir?

Zağanos lakabıyla anılan Mehmed Paşa, Fatih Sultan Mehmed döneminde sadrazamlık yapmıştır. Önemli eserlerde bırakan Zağanos Paşa, ölümünün ardından Zağanos Paşa Camii avlusunda bulunan türbeye defnedilmiştir. Peki Zağanos Paşa kim, nereli, çocukları kimdir sorularının cevabı haberimizde...

Zağanos Mehmed Paşa kimdir?

Osmanlı Devleti'nde sancak beyliği, kaptan-ı deryalık ve sadrazamlık yapmış devlet adamıdır. İstanbul'un Fethi'nden sonra idam edilen Çandarlı Halil Paşa'nın yerine sadrazamlığa getirilmiştir.1453-1456 yıllarında Fatih Sultan Mehmed'in sadrazamlığını yapmıştır.  

Aslı hakkında tam bir bilgi bulunmamaktadır. Doğum yeri ve tarihi tam olarak bilinmemektedir. Rum veya Sırp asıllı olduğu rivayet edilmektedir. Bir rivayete göre küçük yaşta devşirilmiş, diğer bir rivayete göre ise ileri bir yaşta Müslüman olup Osmanlı Devleti'nin hizmetine girmiştir. Müslüman olduktan sonra Mehmed adını almıştır. Bir başka rivayete göre ise Türkmen bir ailenin çocuğudur. Babası Abdullah Beydir. Annesi ise Kayı Boyu'na mensup Oruç Gazi Paşa'nın kızıdır. 

Zağanos Mehmed Paşa eğitimini Edirne Enderun'da yapmıştır. Eğitiminden sonra umera (Osmanlı'da yönetici ve askerlerin olduğu sınıf) sınıfına dahil olmuştur.

Zağanos lakabıyla anılmaktadır. Zağanos kelimesi "ava alıştırılan bir doğan cinsi" anlamına gelmektedir. Bu lakabı almasında denizcilikte gözetleme için zağanos kullanmasından kaynaklanmaktadır.

Zağanos Mehmed Paşa, II Murat'ın kızını alarak, II. Mehmed'in eniştesi, kendi kızını onunla evlendirerek de kayınpederi olmuştur.   

Şehzade II. Mehmed Manisa'da Sancak Beyi olduğu dönemde ona lalalık yapmıştır. Şehzadeye Rumca ve Latince öğretmiştir.

Zağnos Mehmed Paşa, II. Mehmed ilk kez tahta çıktığında Çandarlı Halil Paşa ile geçinemediğinden Edirne'den sürgün edilmiştir. II. Murat'ın ölümünden sonra yerine tahta çıkan II. Mehmed'in çağrısı üzerine Edirne'ye dönmüş ve ikinci vezir olmuştur. İstanbul'un fethi konusunda en ateşli savunucularından biridir. Çandarlı Halil Paşa'nı gözden düşmesinde ve idam edilmesinde en etkili kişi olduğu söylenmektedir. İstanbul'un Fethi'nde büyük yararlılıklar göstermiştir. Fetihten önce Rumeli Hisarı'nın yapımında büyük emek sarf etmiştir.

Çalışkan, devletine sadık ve yardımsever biri olarak anılan Zağanos Mehmed Paşa, 1462 yılında Balıkesir'de vefat etmiştir. Zağanos Paşa Camii avlusunda bulunan türbeye defnedilmiştir.  

Yaptırdığı Eserleri:

•    Zağnos Paşa Camii ve Külliyesi (1961),

•    Bursa'da camii ve mektep yaptırmıştır. 

Zağanos Paşa Camii nerede?

Balıkesir'de bulunmaktadır. Bu cami Balıkesir’in en büyük ve mimari yönden en mükemmel külliyesidir. 

1897 yılındaki depremde yıkılan camii ve türbe 1908 yılında Mutasarrıf Ömer Ali Bey tarafından yeniden yaptırılmıştır. Özgün yapıdan sadece kuzey kapısı üzerindeki ve iç bölümdeki yazıt kalmıştır.