Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Ön Lisans ve Lisans Eğitim-Öğretim Yönetmeliği

Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Ön Lisans ve Lisans Eğitim-Öğretim Yönetmeliği Resmi Gazete'nin bugünkü mükerrer sayısında yayımlandı.

Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Ön Lisans ve Lisans Eğitim-Öğretim Yönetmeliği
10 Nisan 2017 Pazartesi 08:10

Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Ön Lisans ve Lisans Eğitim-Öğretim Yönetmeliği Resmi Gazete'nin bugünkü 10 Nisan 2017 tarihli ve 30034 sayılı mükerrer sayısında yayımlandı.

10 Nisan 2017 PAZARTESİ
Resmi Gazete
Sayı : 30034

YÖNETMELİK

Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesinden:

ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ ÖN LİSANS VE LİSANS
EĞİTİM-ÖĞRETİM YÖNETMELİĞİ

BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç
MADDE 1 –
(1) Bu Yönetmeliğin amacı, Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi ön lisans ve lisans programlarındaki kayıtlar, eğitim-öğretim, sınav ve değerlendirmelerine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam
MADDE 2 –
(1) Bu Yönetmelik, Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi bünyesindeki fakülte, yüksekokul ve meslek yüksekokullarında yürütülen kayıt, eğitim-öğretim ve sınavlara ilişkin hükümleri kapsar.

Dayanak
MADDE 3 –
(1) Bu Yönetmelik, 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 14 üncü ve 44 üncü maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar
MADDE 4 –
(1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) AKTS: Avrupa Kredi Transfer Sistemini,
b) Bağıl Değerlendirme Sistemi (BDS): Öğrencinin bir dersteki başarısının aynı derse kayıtlı diğer öğrencilerin başarı düzeylerine göre değerlendirilmesini,
c) Birim: Üniversitenin ilgili fakülte, yüksekokul ya da meslek yüksekokulunu,
ç) DNO: Dönem not ortalamasını,
d) GNO: Genel not ortalamasını,
e) İlgili kurul: İlgili fakülte, yüksekokul ve meslek yüksekokul kurulunu,
f) İlgili yönetim kurulu: İlgili fakülte, yüksekokul ya da meslek yüksekokulu yönetim kurulunu,
g) Mutlak Değerlendirme Sistemi (MDS): Öğrencinin bir dersteki başarı notunun belirli bir ölçeğe göre harfli başarı notuna çevrilerek başarısının değerlendirilmesini,
ğ) Öğrenci: Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi öğrencisini,
h) ÖSYM: Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezini,
ı) ÖSYS: Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemini,
i) Rektör: Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Rektörünü,
j) Rektörlük: Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Rektörlüğünü,
k) Senato: Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Senatosunu,
l) Üniversite: Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesini,
m) YÖK: Yükseköğretim Kurulunu,
ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM
Kayıtlara İlişkin Esaslar

Kayıtlar
MADDE 5 –
(1) Üniversiteye bağlı birimlere kayıt için aşağıdaki şartlar aranır:
a) Lise veya dengi meslek okulu mezunu olmak. (Yabancı ülkelerin liselerinden alınan diplomaların Milli Eğitim Bakanlığınca denkliğinin onaylanmış olması gerekir.)
b) Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından yapılan sınav ile özel yetenek sınavı veya Yabancı Uyruklu Öğrenci Giriş Sınavı sonucuna göre ilgili birimlere kayıt hakkı kazanmış olmak.
c) Üniversitenin yetkili kurulları tarafından ilan edilen diğer şartları yerine getirmek.

(2) Yabancı uyruklu öğrenciler ile yurt dışından başvuran öğrencilerin başvuru, kabul ve kayıt işlemlerine ilişkin esaslar Senato tarafından belirlenir.

(3) Eğitim-öğretim programlarına kabul edilen öğrencilerin kayıt işlemleri ve istenen belgeler Öğrenci İşleri Dairesi Başkanlığınca ilan edilir ve kayıtlar Rektörlük tarafından belirlenen günlerde yapılır. Kayıt için istenen belgelerin aslı veya Üniversite tarafından onaylı örneği kabul edilir. Askerlik durumuna ilişkin olarak adayın beyanına dayanılarak işlem yapılır.

(4) Üniversiteye kayıt hakkı kazanan adayların kayıtlarını belirlenen süre içerisinde bizzat yaptırmaları gerekir. Ancak mazereti bulunan adaylar, kayıtlarını vekilleri vasıtasıyla yaptırabilirler. Süresi içinde kaydını yaptırmayanlar Üniversite öğrencisi olma hakkını kaybeder.

(5) Üniversiteye kesin kayıt yaptıran öğrenciye bir kimlik kartı verilir.

Yatay geçişler
MADDE 6 –
(1) Üniversite içinden veya dışından Üniversite fakültelerine veya yüksekokullarına yapılacak yatay geçişler, 24/4/2010 tarihli ve 27561 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmelik hükümlerine ve Senato tarafından belirlenen esaslara göre yürütülür.

Dikey geçişler
MADDE 7 –
(1) 19/2/2002 tarihli ve 24676 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Meslek Yüksekokulları ve Açıköğretim Ön Lisans Programları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Devamları Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre lisans öğrenimine başlama hakkı elde eden öğrencilere, ön lisans eğitimi sırasında almış oldukları derslerden eş değer kabul edilenlere muafiyet verilerek ve AKTS kredileri dikkate alınarak programdan alması gereken dersler birim yönetim kurul kararı ile belirlenir. Öğrencinin alması gereken derslere göre programa kaydı yapılarak eğitime devam hakkı verilir.

(2) Yabancı dil hazırlık sınıfında başarılı olamayan öğrencilerin hazırlık sınıfını geçmeleri için kullandıkları ek süre, azami eğitim-öğretim süresine dâhildir.

Ders muafiyeti
MADDE 8 –
(1) Herhangi bir yükseköğretim kurumuna kayıtlıyken ÖSYS puanı ile Üniversite birimlerine kaydını yaptıran öğrenciler, daha önce kayıtlı bulundukları yükseköğretim kurumunda başarılı oldukları dersler için eğitim-öğretimin başlamasından itibaren en geç on beş gün içinde muafiyet talebinde bulunabilirler. Öğrencinin yeni kayıt olduğu birimin yönetim kurulu, muafiyet talebinde bulunan öğrencinin daha önce almış olduğu dersleri ilgili bölümün görüşünü de alarak değerlendirir ve hangi derslerden denklik nedeniyle muaf olacağını belirler. Öğrencinin bu derslerden her yarıyılda en fazla 45 AKTS ders geçeceği varsayılarak muaf sayılacak derslerin tekabül ettiği yarıyıl/yıl sayısı hesaplanır ve öğrencinin intibak ettirileceği yarıyıl/yıl belirlenir. Bu süre azami süreden düşülür.

(2) Öğrenci, ilgili yönetim kurulunca muaf tutulan dersler nedeniyle bulunduğu yarıyıl/yıla kadar tüm derslerini alıp başarmış olması ve genel ağırlıklı not ortalaması 3,50 ve üzeri olmak şartıyla, alacağı derslerin AKTS kredisi toplamı kayıt olacağı dönemdeki AKTS kredisinin 4/3’ünü geçmeyecek şekilde bir üst yarıyıldan/yıldan ders alabilir. Üst yarıyıldan/yıldan ders alan öğrencilerin, aldıkları derslerin başarı notları GNO hesaplamasına katılır.

(3) Öğrencilerin daha önce öğrenim gördüğü yükseköğretim kurumunda aldığı ve bölüm/program başkanlığının önerisi ile birim yönetim kurulunca denkliği tanınan, ancak harf notu karşılığı olmayan derslere muaf notu verilir. Muaf tutulan dersler DNO ve GNO hesaplanmasına dâhil edilmez. Öğrenci, muaf tutulan derslerden Üniversitenin ilgili birimine ait ders planındaki AKTS kredisine sahip olur.

(4) İntibak ettirilen bir öğrenci, intibak ettirildiği yarıyıldan önceki yarıyıllara ait olan muaf olamadığı dersleri tamamlamak zorundadır.

Kayıt yenileme
MADDE 9 –
(1) Katkı payı veya öğrenim ücreti ödeme durumunda olan öğrenciler, her yarıyılın başlangıcından önceki bir hafta içinde ilgili mevzuat hükümlerine göre öğrenci katkı payını veya öğrenim ücretini ilan edildiği şekilde ödeyerek kayıtlarını yenilemek zorundadır. Kayıt yenileme işlemlerinin sorumluluğu öğrenciye aittir. Belirtilen sürede, haklı ve geçerli nedenleri olmadan kayıtlarını yenilemeyenler, o dönemin derslerini alamaz ve bu derslerin sınavlarına giremez. Akademik takvimde belirtilen süre içerisinde ders kaydını yaptıramayan öğrenciler, haklı ve geçerli sayılabilecek mazeretleri olması durumunda yarıyılın ilk iki haftası içinde başvurmaları ve mazeretlerinin ilgili yönetim kurulunca kabul edilmesi hâlinde beş iş günü içinde kayıt yenilemek zorundadır.

(2) Kayıt yenilenmeyen yarıyıl, azami öğretim süresinden sayılır.

(3) Diploma programlarının bir yıl süreli yabancı dil hazırlık sınıfında geçirilen süre hariç olmak üzere iki yıllık ön lisans ve dört, beş ve altı yıllık lisans programlarından bu süreler sonunda mezun olamayan öğrenciler, ilgili döneme ait öngörülen katkı payı ve öğrenim ücreti ödeme yükümlülüklerini yerine getirerek, öğrenimlerine devam etmek için kayıt yaptırabilir. Çift anadal programında kayıtlı olan öğrencilerden ise diploma programının öğrenim süresi ve ilave bir yıl sonunda bu madde hükümlerine göre katkı payı alınır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Eğitim-Öğretime İlişkin Esaslar

Öğretim dili
MADDE 10 –
(1) 23/3/2016 tarihli ve 29662 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yükseköğretim Kurumlarında Yabancı Dil Öğretimi ve Yabancı Dille Öğretim Yapılmasında Uyulacak Esaslara İlişkin Yönetmelik hükümlerine göre yabancı dilde öğretim yapılması uygun görülen programlarda eğitim-öğretim ilgili yabancı dilde yapılır.

(2) Kayıtları yapılan yabancı uyruklu öğrencilerin, Türkçe bilgi düzeyleri için uyulacak esaslar Senato tarafından belirlenen esaslara göre yürütülür.

(3) Yabancı dille eğitim-öğretim yapan programlarda Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi ile Türk Dili gibi ortak zorunlu dersler Türkçe verilir.

Yabancı dil hazırlık sınıfı ve yabancı dil muafiyeti
MADDE 11 –
(1) Üniversiteye yerleştirilen öğrencilerin İngilizce dil bilgilerinin yeterliliği Yükseköğretim Kurumlarında Yabancı Dil Öğretimi ve Yabancı Dille Öğretim Yapılmasında Uyulacak Esaslara İlişkin Yönetmelik hükümlerine göre hazırlanan ve Senato tarafından belirlenen esaslara göre belirlenir.

Eğitim-öğretim süresi
MADDE 12 –
(1) Öğrenciler, bir yıl süreli yabancı dil hazırlık sınıfı hariç kayıt olduğu programa ilişkin derslerin verildiği dönemden başlamak üzere, her dönem için kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın öğrenim süresi iki yıl olan ön lisans programlarını azami dört yıl, öğrenim süresi dört yıl olan lisans programlarını azami yedi yıl, öğrenim süresi beş yıl olan lisans programlarını azami sekiz yıl, öğrenim süresi altı yıl olan lisans programlarını azami dokuz yıl içinde tamamlamak zorundadırlar. Hazırlık eğitim süresi azami iki yıldır.

(2) Ancak bu süreler sonunda kayıtlı olduğu öğretim kurumundan mezun olabilmek için son sınıf öğrencilerine, sınava girme koşulunu yerine getirerek başarısız oldukları bütün dersler için iki ek sınav hakkı verilir. Bu iki ek sınav hakkı, bu derslerin yarıyıl/yıl sonu ve bütünleme sınav dönemlerinin ardından yeni eğitim öğretim dönemi başlamadan kullandırılır.

(3) İkinci fıkrada belirtilen sınavlar sonunda başarısız ders sayısını beş derse indirenlere bu beş ders için üç yarıyıl, ek sınavları almadan beş derse kadar başarısız olan öğrencilere dört yarıyıl (sınıf geçme esasına göre öğretim yapılan kurumlarda iki öğretim yılı); bir dersten başarısız olanlara ise öğrencilik hakkından yararlanmaksızın sınırsız, başarısız oldukları dersin sınavlarına girme hakkı tanınır.

(4) İzledikleri programdan mezun olmak için gerekli bütün derslerden geçer not aldıkları hâlde bu Yönetmelikte başarılı sayılabilmeleri için öngörülen not ortalamalarını sağlayamamaları sebebiyle ilişikleri kesilme durumuna gelen son dönem (sınıf geçme esasına göre öğretim yapılan kurumlarda son sınıf) öğrencilerine not ortalamalarını yükseltmek üzere diledikleri derslerden sınırsız sınav hakkı tanınır. Bunlardan uygulamalı, uygulaması olan ve daha önce alınmamış dersler dışındaki derslere devam şartı aranmaz. Sınırsız hak kullanma durumunda olan öğrenciler sınava girdiği ders başına öğrenci katkı payını/öğrenim ücretini ödemeye devam ederler. Ancak bu öğrenciler, sınav hakkı dışındaki diğer öğrencilik haklarından yararlanamazlar. Açılacak sınavlara, üst üste veya aralıklı olarak toplam üç eğitim-öğretim yılı hiç girmeyen öğrenci, sınırsız sınav hakkından vazgeçmiş sayılır ve Üniversite ile ilişiği kesilir.

(5) Derslere devam yükümlülüklerini yerine getirdikleri hâlde, yıl içi ve yıl sonu sınav yükümlülüklerini bu maddede belirtilen hükümlere uygun olarak yerine getiremedikleri için öğretim kurumları ile ilişiği kesilen hazırlık sınıfı öğrencilerine üç yıl içinde kullanacakları üç sınav hakkı verilir. Sınav hakkı verilenler, başvurmaları hâlinde her eğitim-öğretim yılı başında açacakları sınavlara alınırlar. Sınavlarda başarılı olanların kayıtları yeniden yapılır ve öğrenimlerine kaldıkları yerden devam ederler. Bu durumda olan öğrencilerin sınavlara girdikleri süre, öğrenim süresinden sayılmaz. Bu sınavlara katılan öğrenciler öğrencilik haklarından hiçbir şekilde yararlanamazlar.

(6) Azami öğrenim süresi sonunda programına hiç almadığı ve/veya alıp da devam koşulunu yerine getirmediği için genel sınav hakkı elde edemediği ders sayısı altı ve daha fazla olan öğrencinin Üniversite ile ilişiği kesilir.

(7) Yabancı dil hazırlık sınıfında başarılı olamayan öğrencilerin hazırlık sınıfını geçmeleri için kullandıkları ek süre, azami eğitim-öğretim süresine dâhildir.

Eğitim-öğretim dönemleri ve programları
MADDE 13 –
(1) Bir örgün eğitim-öğretim yılı, her biri en az on dört haftalık iki yarıyıldan oluşur. Yarıyıl veya yıl sonu sınav günleri, bu sürenin dışındadır. Sınavlar ve ortak zorunlu dersler, Cumartesi günleri de yapılabilir.

Çift ana dal programı
MADDE 14 –
(1) Çift ana dal programı, ilgili bölümün/anabilim dalının isteği, ilgili birim kurulunun önerisi ve Senatonun kararı ile herhangi bir lisans programına kayıtlı olan ve gerekli koşulları sağlayan öğrencilere, konu bakımından kendi lisans programlarına yakın olan bir başka lisans programını birlikte yürüterek, ikinci bir lisans diploması almalarını sağlayan bir programdır.

(2) Çift ana dal ile ilgili esaslar Senato tarafından belirlenir.

Yan dal programı
MADDE 15 –
(1) Yan dal programı, ilgili bölümün isteği, ilgili birim kurulunun önerisi ve Senatonun kararı ile belirlenir ve bölüm/ana bilim dallarının işbirliğiyle yürütülür. Herhangi bir lisans programına kayıtlı öğrencilerden gerekli koşulları sağlayanlara, kendi lisans programlarına ek olarak sertifikaya yönelik bir yan dal programını izleme olanağı verilir. Yan dal programı ayrı bir lisans programı anlamını taşımaz.

(2) Yan dal ile ilgili esaslar Senato tarafından belirlenir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Dersler, Ders İşlemleri, Akademik Danışmanlık ve Devam

Dersler
MADDE 16 –
(1) Üniversiteye bağlı fakülte, yüksekokul ve meslek yüksekokullarında ders alma ve ders geçme esasına dayalı AKTS kredi sistemi uygulanır. Tüm dersler yarıyıl esasına göre düzenlenir. Dersler Mayıs ayı içerisinde ilgili birim kurulunun önerisi ve Senatonun kararı ile belirlenir. Senatonun onayından sonra öğretim dönemlerinde uygulanır.

(2) Ders geçme sistemi uygulanan bir programın birinci sınıfında öğrenime başlayan öğrenciler, kayıt oldukları yarıyıla ait tüm dersleri almakla yükümlüdür.

(3) Öğrenciler, başarılı olamadıkları derslerle birlikte alt yarıyıllardan alamadıkları tüm dersleri almak koşuluyla bulundukları yarıyıldan ders alabilirler. Ders kaydında alınabilecek derslerin toplamı, ortak zorunlu dersler, teorik ve uygulamalı dersler dâhil, kayıt olacağı dönemdeki AKTS kredisinin 4/3’ünü geçemez.

(4) Alınan derslerin AKTS’ye karşılık gelen kredi değerleri öğrencilerin, çalışma yükleri hesaplanarak belirlenir. Bir eğitim-öğretim yılında ön lisans ve lisans programları için ders ve uygulama kredileri toplamı her yarıyıl 30 AKTS olacak şekilde yıllık 60 AKTS kredisi olmak zorundadır. Öğrencinin alacağı seçmeli dersler programdaki toplam kredinin en az %25’i olmak zorundadır. Seçmeli dersler, alan ve alan dışı seçmeli dersler olarak belirlenebilir. Alan dışı seçmeli dersler, seçmeli derslerin en fazla %30’u olabilir.

Ders türleri
MADDE 17 –
(1) Birim kurulları, öğrencilere kültürel ve sosyal faaliyetler için yeterli zaman ayrılmak şartıyla programlarına seçmeli, zorunlu, ön koşullu dersler ve/veya uygulamalar, laboratuvar koyabilir; haftalık teorik derslere, uygulama ve stajlara ilişkin düzenlemeler yapabilir. Bu şekilde programa alınan dersler ve yapılan düzenlemeler, Rektörlüğün bilgisine sunulur. Seçmeli dersler, diğer fakültelerin programlarından da alınabilir. Seçmeli derslerin okutulacağı yarıyıllar ile bu yarıyıllarda en az alınması gereken seçmeli ders sayısı ve/veya kredisi, ilgili birimin yetkili kurullarınca eğitim-öğretim programlarında belirtilir. Bir seçmeli dersin açılabilmesi için gerekli öğrenci sayısını, beş öğrenciden az olmamak üzere birim kurulları belirler. Yıl esasına göre eğitim-öğretim yapan programlarda seçmeli derslerdeki öğrenci sayısı ilgili birimin yetkili kurullarınca belirlenir.

(2) Bir derse kaydolmak için bazı ders veya derslerden başarılı olma koşulu aranabilir. Bir derse kayıt olunabilmesi için başarılmış olması koşulu aranan ders, ön koşul dersi, kayıt olunabilmesi bir ön koşul dersin başarılmasına bağlı olan ders, ön koşullu ders olarak tanımlanır. Bu dersler için aşağıdaki esaslara uyulur:
a) Ön koşul ve ön koşullu ders/dersler eğitim-öğretim programlarında gösterilir.
b) Birbirini izleyen, biri diğerinin ön koşulu olan ve gruplar hâlinde yürütülen proje dersleri her iki yarıyılda da açılabilir.

(3) Laboratuvar, proje ve uygulamalı dersler gruplar hâlinde yürütülebilir. Bu derslerin gruplara ayrılma nedenleri, ilgili bölümün önerisi ile birim yönetim kurulları tarafından karara bağlanır.

(4) Birim kurullarının kararıyla öğrencilere, mezun olabilmeleri için zorunlu tez, bitirme ödevi veya mezuniyet çalışması yaptırılabilir. Bu çalışmaların nasıl yapılacağına ilişkin esaslar, ilgili birim kurullarınca düzenlenir.

Akademik danışmanlık
MADDE 18 –
(1) Öğrencilere, eğitim-öğretim konularında karşılaşacakları sorunların çözümünde yardımcı olmak üzere ders yılı başlamadan önce bölüm başkanlıklarının önerisi dikkate alınarak ilgili birim yönetim kurullarınca, ilgili bölümün öğretim üyeleri arasından, öğretim üyesi bulunmayan veya yeterli olmayan birimlerde tercihen öğretim görevlileri veya okutmanlar olmak üzere mevcut öğretim elemanları arasından akademik danışmanlar görevlendirilir.

(2) Akademik danışmanların görevleri belirli günlerde öğrencileri kabul ederek, onlara gerekli konularda yardım etmek, 2547 sayılı Kanunun amaç ve ilkeleri doğrultusunda yol göstermek ve rehberlik etmektir. Öğrencinin danışmanı zorunluluk olmadıkça değiştirilmez.

Ders alma
MADDE 19 –
(1) Öğrenciler, her eğitim-öğretim yarıyılının başlangıcında akademik takvimde belirtilen süre içerisinde akademik danışmanının olumlu görüşünü de alarak ders kaydını yaptırır.

(2) Öğrenciler tekrarlamak zorunda oldukları dersler hariç yarıyılın ilk iki haftası içinde ve akademik danışmanın olumlu görüşünü almak şartıyla kaydoldukları en üst yarıyıla ait dersleri değiştirebilir veya bırakabilirler.

(3) Lisans öğrencileri, bulunduğu yarıyıl/yıla kadar tüm derslerini alıp başarmış olması ve genel ağırlıklı not ortalaması 3,50 ve üzeri olmak şartıyla, yazılacağı derslerin AKTS kredisi toplamı kayıt olacağı dönemdeki AKTS kredisinin 4/3’ünü geçmeyecek şekilde bir üst yarıyıl/yıldan ders alabilir. Üst yarıyıl/yıldan ders alan öğrencilerin, aldıkları derslerin başarı notları GNO hesaplamasına katılır.

(4) Öğrenciler süresi içinde ve usulüne uygun olarak kaydolmadıkları derslere devam edemez ve bu derslerin sınavlarına giremezler. Kaydolmadığı dersin sınavına giren öğrencinin sınav notu iptal edilir.

Devam zorunluluğu
MADDE 20 –
(1) Öğrencilerin teorik derslere en az %70, uygulamalara en az %80 oranında devamları zorunludur. Ancak bir dersin devam ve varsa uygulamalarında başarılı olma şartlarını bir kez yerine getiren öğrenciler için bu dersi tekrar almaları durumunda derse devam koşulu aranmaz. Bu durumdaki öğrencilerin tekrar aldıkları bir dersin yapılacak ara sınavlarına katılmaları gerekir. Tekrar edilen dersin başarı notu hesaplanırken o yarıyıldaki ara sınav notları dikkate alınır.

(2) Devam zorunluluğu olan uygulamalı dersler için öğrencilerin devam koşulları dersin öğretim elemanı tarafından dönem başında ilan edilir.

BEŞİNCİ BÖLÜM
Sınavlar, Sınav Dönemleri ve Not Değerlendirmeleri

Sınavlar ve sınav dönemleri
MADDE 21 –
(1) Sınavlar, ara sınav, yarıyıl/yıl sonu sınavı, mazeret sınavı, bütünleme sınavı ve tek ders sınavıdır. Bu sınavlar aşağıda belirtilmiştir:
a) Ara sınav: Derslerin verildiği yarıyıl/yıl içinde yapılan sınav veya sınavlardır.
b) Yarıyıl/yıl sonu sınavı: Derslerin verildiği yarıyıl/yıl sonunda yapılan sınavdır.
c) Mazeret sınavı: İlgili yönetim kurulunca kabul edilen ve 31 inci maddeye göre haklı ve geçerli bir nedenle sınavlara giremeyen öğrencilere bir kez yapılan sınavdır.
ç) Bütünleme sınavı: Derslerin verildiği yarıyıl sonunda yapılan yarıyıl/yıl sonu sınavlarından sonra başarısız olunan veya sınava girme hakkı olduğu halde girilmeyen dersler için açılan sınavlardır.
d) Tek ders sınavı: 24 üncü maddedeki koşulları daha önce yerine getirmiş olmak kaydıyla, mezun olmak için tek dersten başarısız olan öğrencilere açılan sınavdır. Tek ders sınavı, mezun olmak için tek ders durumuna düşülen yarıyılı/yılı takip eden yarıyıl/yıl başlamadan önce akademik takvimde belirtilen tarihlerde yapılır. Bu dersin başarı notunun belirlenmesinde dönem içinde yapılan ara sınav ve benzeri değerlendirmeler dikkate alınmaz. Tek ders sınav notu mutlak değerlendirme sistemine göre belirlenir.

(2) Yarıyıl/yıl sonu sınavı, bütünleme sınavı ve tek ders sınavı tarihleri akademik takvim ile düzenlenir.

(3) İlgili yarıyıl veya yıl sonunda almış oldukları ders veya derslerin yarıyıl/yıl sonu sınavına girme hakkı elde edenlerden yarıyıl/yıl sonu sınavında başarısız olan öğrenciler ile sınava girme şartlarını sağladıkları hâlde yarıyıl/yıl sonu sınavına giremeyenlere, başarısız oldukları her ders için ilgili yarıyıl sonlarında bütünleme sınavı hakkı tanınır.

(4) Mezun olabilmek için gerekli olan ortalama şartını sağlayamayan öğrenciler, not yükseltmek amacıyla Öğrenci İşleri Daire Başkanlığına dilekçe vermek şartıyla bütünleme sınavına katılabilirler.

(5) Staj ve uygulama sonunda sınav yapma zorunluluğu olan birimlerde staj ve uygulama sınavlarının nasıl yapılacağı, ilgili kurullar tarafından belirlenir.

(6) Sınavlar, yazılı, sözlü veya hem yazılı hem sözlü olarak yapılabilir. Sınavların nasıl yapılacağı, dersi veren öğretim elemanı tarafından yarıyıl başında öğrencilere duyurulur.

(7) Yarıyıl/yıl sonu sınav programları, ilgili birimler tarafından hazırlanır ve sınavlardan en az iki hafta önce ilan edilir.

(8) Sınavlar, o dersi vermekle görevli öğretim elemanları tarafından yapılır. Görevli öğretim elemanının sınav döneminde Üniversitede bulunmaması halinde sınavın kim tarafından yapılacağı ve değerlendirileceği, ilgili bölüm başkanının önerisi üzerine birim yönetim kurulunca kararlaştırılır.

Ara sınavların düzenlenmesi
MADDE 22 –
(1) Her ders için en az bir ara sınavı yapılır. Ara sınavların, hangi tarihlerde ve nerede yapılacağı, her yarıyılın ilk dört haftası içinde o dersten sorumlu öğretim elemanının görüşü de alınarak bölüm başkanlıklarının teklifi üzerine ilgili birim tarafından ilan edilir.

(2) Bir dersin eğitim-öğretimi ile ilgili yaptırılacak olan araştırma, inceleme ödevleri, projeler, dersin değerlendirme şekli ve ders içeriği ile ilgili konular, eğitim-öğretim yarıyılı başında ilgili öğretim elemanı tarafından öğrencilere duyurulur.

(3) Bir günde, eğitim-öğretim programlarının aynı yarıyıl veya yıl için öngörülen derslerden en çok ikisinin ara sınavı yapılabilir. Tekrara kalınan derslerin ara sınavları aynı güne rastladığı takdirde ilgili öğrencinin bu hükme göre yapacağı itiraz dikkate alınmaz.

Ara sınav sonuçlarının ilanı
MADDE 23 –
(1) Ara sınav sonuçları, en geç bir sonraki sınav tarihinden bir hafta öncesine kadar öğrenci bilgi sisteminde ilan edilir.

(2) Mazeret sınavları eğitim-öğretim dönemi bitmeden yarıyıl/yıl sonu sınavından en geç bir hafta önce yapılarak öğrenci bilgi sisteminde ilan edilir.

Yarıyıl veya yıl sonu sınavına katılma şartları
MADDE 24 –
(1) Öğrenci yarıyıl/yıl sonu sınavına girmek zorundadır. Bir dersin yarıyıl/yıl sonu sınavına girebilmek için;
a) O derse kaydını yaptırmış olmak,
b) Teorik derslerin %70’ine katılmak,
c) Uygulamalı derslerde uygulamaların %80’ine katılmak,
ç) Uygulamalarda başarılı olmak, varsa verilen projeleri tamamlamış olmak,
gerekir.

(2) Bir dersin teorik ve uygulamasının ayrı sınavlarla değerlendirilmesine ve gerektiğinde bunların birbirleriyle bağlantılı olup olmadığına ilgili birim kurulları karar verir.

Sınavların değerlendirilmesi ve başarı notları
MADDE 25 –
(1) Ara sınav, yarıyıl/yıl sonu sınavı, mazeret sınavı, tek ders sınavı ve bütünleme sınavı sonuçları 100 tam puan üzerinden hesaplanır ve not dönüşüm tablosuna göre değerlendirilir. Başarı notu değerlendirilmesi, öğrencinin yarıyıl içi çalışmalarında gösterdiği başarı düzeyi, ilgili derse ait ara sınav ve yarıyıl/yıl sonu veya bütünleme sınavından aldığı notlar ile birlikte değerlendirilerek MDS veya BDS’ye göre yapılır. Bu değerlendirmede yıl içi ve yıl sonu faaliyetlerinin genel başarı notu üzerine etkisi, dersi veren öğretim elemanı tarafından belirlenir ve her yarıyılın ilk on beş günü içerisinde ilan edilir. Yarıyıl/yıl sonu sınavına mazeretsiz olarak girmeyen öğrencilere FF notu verilir. Öğretim elemanı tarafından, öğrencilere aldıkları her ders için aşağıdaki harf notlarından biri yarıyıl sonu ders başarı notu olarak verilir.

(2) Bu değerlendirmeler sonucunda verilen notlar ve anlamları aşağıda belirtilmiştir:
a) Bir dersten CC ve üzeri not almış olan bir öğrenci, o dersi başarmış sayılır.
b) Bir dersten DD veya DC notu alan bir öğrenci, mezun olma aşamasında en az 2,00 GNO’yu sağlamış olmak koşuluyla o dersi başarmış sayılır.
c) Kredisiz derslerin ve stajların değerlendirilmesi, devamsızlık ve mazeretli durumlarda öğrenciye verilecek notlara ilişkin not dönüşüm tablosu ve anlamları aşağıda belirtilmiştir:
1) Not Dönüşüm Tablosu
Harfli Başarı Notu         Başarı Katsayısı       Başarı Derecesi
AA                                4,00                          Mükemmel
BA                                 3,50                          Pekiyi
BB                                 3,00                          İyi
CB                                 2,50                          Orta
CC                                 2,00                          Geçer
DC                                 1,50                          Koşullu Geçer
DD                                1,00                          Koşullu Geçer
FD                                 0,50                          Başarısız
FF                                  0,00                          Başarısız
NA                                0,00                          Devamsız
S                                    –                               Başarılı
U                                   –                               Başarısız
EX                                 –                               Muaf
2) S notu: Kredisiz derslerden geçen veya staj çalışmasını başarıyla tamamlayan öğrencilere verilir.
3) U notu: Kredisiz derslerde veya staj çalışmasında başarısız olan öğrencilere verilir.
4) NA notu: Derse devam yükümlülüklerini yerine getirmeyen öğrencilere verilir.
5) EX notu: Öğrencilerin daha önce öğrenim gördüğü yükseköğretim kurumunda aldığı ve bölüm başkanlığının önerisi ile birim yönetim kurulunca denkliği tanınan, ancak harf notu karşılığı olmayan dersler için EX notu verilir.

(3) S ve U notu, not ortalaması hesabında dikkate alınmaz.

(4) NA notu, not ortalaması hesabında FF notu gibi işlem görür.

(5) Mazeretsiz olarak girmediği bir ara sınav için öğrenciye 0 (sıfır) notu, yarıyıl/yıl sonu ve bütünleme sınavı için ise FF notu verilir.

(6) Sınavlarda kopya çeken, kopya girişiminde bulunan, sınava hile karıştıran, kopya çektiği ilgili öğretim elemanınca sınav evrakının incelenmesi sonucunda anlaşılan öğrenciye, o sınav için 0 (sıfır) verilir ve hakkında disiplin soruşturması açılır.

Not ortalamaları
MADDE 26 –
(1) Öğrencilerin başarı durumları, bitirdikleri yarıyılda almış oldukları derslere ait DNO ve kayıtlı oldukları program süresince almış oldukları tüm dersler için GNO ile izlenir.

(2) Bu ortalamalar, derslerin başarı notu katsayıları ile bu derslere ait AKTS kredileri çarpılarak elde edilen çarpımlar toplanır ve bu toplam ortalamaya giren derslerin AKTS kredileri toplamına bölünür. Muaf olunan dersler ortalamaya dâhil edilmez. Bir öğrencinin mezun olabilmesi için kayıtlı olduğu programın öğretim planındaki bütün çalışmalarından başarılı olması gerekir. Ortalamaların kayda geçmesinde, virgülden sonraki üçüncü hane 5’ten küçükse 0’a azaltılacak; 5 veya 5’ten büyükse, ikinci hane 1 artırılacak şekilde yuvarlanarak, iki hane esas alınır. Genel not ortalamasına, tekrar edilen derslerden en son alınan not katılır.

Başarılı ve başarısız öğrenciler
MADDE 27 –
(1) İlgili yarıyıl sonu veya yıl sonu itibariyle GNO’su en az 2,00 olan öğrenci başarılı sayılır.

(2) Normal öğrenim süresine göre bulunduğu yarıyıldan/yıldan başarısız notu ve alt yarıyıllardan/yıllardan başarısız dersi olmayan, disiplin cezası almamış başarılı öğrencilerden yarıyıl/yıl sonunda en az normal ders yükü ile o yarıyıl/yıl not ortalaması 3,00-3,49 arasında olanlar, onur öğrencisi; 3,50-4,00 arasında olanlar yüksek onur öğrencisi olarak kabul edilir. Bu öğrencilerin listesi her yarıyıl/yıl sonunda ilan edilir ve kendilerine belge verilir. Bu başarı, öğrencinin not belgesinde belirtilir.

(3) Başarısız durumda olan öğrenci, alt yarıyıllardan daha önce alamadığı dersler ile önceden alıp notu FD ve altında olan dersleri tekrarlar.

Başarısız olunan yarıyıl veya yıl sonu sınavının tekrarı
MADDE 28 –
(1) Bir dersten başarısız olunması hâlinde dersi normal döneminde alamayan öğrenciler, bu dersi verildiği ilk dönemde almak zorundadır. Bu dersler seçmeli veya sonradan programdan çıkarılan dersler ise öğrenciler, bunların yerine akademik danışmanın önerisi üzerine kayıtlı oldukları bölüm kurul kararı ile ilgili birim yönetim kurulunca uygun görülen dersleri alabilir.

Genel not ortalamasının yükseltilmesi
MADDE 29 –
(1) GNO’sunu yükseltmek isteyen öğrenciler, daha önce aldıkları ve başarılı oldukları dersleri o derslerin verildiği yarıyılda tekrarlayabilir. Ancak bu durumda, öğrencilerin derse kayıt yaptırmaları şarttır. Başarılı dersin tekrarında devam şartı aranmaz. Uygulamalı dersler için öğrencilerin devam durumları dersin öğretim elemanı tarafından yapılır. GNO hesabında, tekrarlanan derste alınan en son not geçerlidir. Not yükseltmek için yeniden alınan bu derslerde öğrenciler, dersi tekrarlıyormuş gibi işlem görür.

Sınav sonuçlarının ilanı ve sınav sonuçlarına itiraz
MADDE 30 –
(1) Yarıyıl/yıl sonu sınavı, bütünleme sınavı ve tek ders sınavı sonuçları, sınavların bitiş tarihinden en geç bir hafta sonra öğrenci bilgi sistemi üzerinden ilan edilir.

(2) Sınav sonuçları, maddi hata durumunun belirlenmesi dışında değiştirilemez. Öğrenciler veya öğretim elemanları maddi hata konusunda, sınav sonuçlarının ilanından itibaren en geç beş iş günü içerisinde ilgili bölüm başkanlıklarına yazılı olarak başvurabilirler. İlgili öğretim elemanınca sınav evrakının incelenmesi sonucunda maddi hata tespit edilirse bu hata, ilgili bölüm başkanlığının da görüşü alınarak ilgili yönetim kurulunca alınan karar doğrultusunda düzeltilir ve sonuç öğrenci bilgi sisteminde ilan edilir. Maddi hata olmadığı anlaşılırsa, durum ilgilinin dilekçesine işlenir ve kendisine bildirilir.

ALTINCI BÖLÜM
Mazeretler ve İzinli Sayılma

Mazeretler
MADDE 31 –
(1) Kayıt ve ara sınav şartlarından birini, ilgili yönetim kurulunun kabul edeceği haklı ve geçerli bir nedenle yerine getiremeyen öğrencinin hakları saklı tutulur. Haklı ve geçerli nedenler şunlardır:
a) Öğrencinin sağlık kuruluşlarınca verilen sağlık raporuyla belgelenmiş sağlıkla ilgili mazeretinin olması,
b) 2547 sayılı Kanun hükümlerine göre öğretimin aksaması sonucunu doğuracak olaylar dolayısıyla öğrenime YÖK kararı ile ara verilmesi,
c) Mahallin en büyük mülki amirince verilecek bir belge ile belgelenmiş olması şartıyla, doğal afetler nedeniyle öğrencinin öğrenime ara vermek zorunda kalması,
ç) Birinci derecede kan ve kayın hısımların ağır hastalığı veya ölümü hâlinde, öğrencinin öğrenime ara vermek zorunda olduğunu belgelemesi,
d) Öğrencinin ekonomik nedenlerle eğitim ve öğretimine ara vermek zorunda olduğunu belgelemesi,
e) Hüküm muhtevası ve sonuçları bakımından tabi olduğu ilgili mevzuat hükümlerine göre öğrencinin öğrencilik sıfatını kaldırmayan veya ihracını gerektirmeyen mahkûmiyet hâli,
f) Öğrencinin hangi sıfatta bulunursa bulunsun, tecil hakkını kaybetmesi veya tecilinin kaldırılması nedeniyle askere alınması,
g) Öğrencinin tutukluluk hâli,
ğ) Öğrencinin eğitim ve öğretimine katkıda bulunacak en çok bir yıl süreli ve belgelenmiş Üniversite dışı burs, staj veya araştırma imkânına sahip olması,
h) İlgili yönetim kurulunun haklı ve geçerli kabul edeceği diğer nedenlerin olması.

(2) Haklı ve geçerli nedenlere dayalı mazereti dolayısıyla bir sınava katılamayan ve mazeretinin bitiminden itibaren en geç beş iş günü içerisinde durumunu belgeleyerek başvuruda bulunan öğrencilere, mazeretlerinin ilgili yönetim kurulunca uygun görülmesi durumunda sadece bir defaya mahsus mazeret sınavı hakkı verilir. Mazeret sınavları, ara sınavlar için dekanlıklar veya müdürlüklerce tespit edilecek tarihlerde gerçekleştirilir. Yarıyıl sonu veya yıl sonu sınav takvimi ise 21 inci maddenin ikinci fıkrasında belirtildiği gibi düzenlenir.

(3) Haklı ve geçerli nedenleri ilgili yönetim kurullarınca kabul edilen öğrencilerin, bir dersin yarıyıl/yıl sonu sınavına girebilmeleri için 24 üncü maddenin birinci fıkrasındaki koşullarını sağlamaları gerekir.

İzinli sayılma
MADDE 32 –
(1) 31 inci maddede belirtilen haklı ve geçerli nedenlerle öğrenimine ara vermek durumunda olan öğrenci, mazereti sebebiyle kullanamadığı süre için 24 üncü maddede belirtilen koşulları sağlamaması hâlinde, o yarıyıl veya yıl izinli sayılır. Bu tür uzun süreli izinlerde kullanılamayan süre azami öğrenim süresine eklenir.

(2) Üniversitenin bilimsel, kültürel, sosyal ve sportif etkinlikleri ile Türkiye’yi ulusal ve uluslararası seviyede yurt içi ve yurt dışında temsil eden öğrenciler için 24 üncü maddede belirtilen devam koşulları aranmaz. Bu durumdaki öğrencilerin ara sınav ve/veya yarıyıl/yıl sonu sınav hakları saklıdır.

(3) Sağlık sebepleri, tutukluluk hâli, askerlik gibi sebepler hariç ilgili yönetim kurulunun uygun göreceği haklı ve geçerli nedenlerle izinli sayılma süresi en çok bir yıldır.

YEDİNCİ BÖLÜM
Mezuniyet, Diplomalar, İlişik Kesme ve Değişim Programları

Mezuniyet
MADDE 33 –
(1) Bir öğrencinin mezun olabilmesi için kayıtlı olduğu bölüm veya programın öğretim planındaki bütün çalışmalardan başarılı olması ve 240 AKTS kredisini tamamlayarak GNO’sunu en az 2,00 düzeyine çıkarması zorunludur. GNO aynı zamanda mezuniyet not ortalamasıdır.

(2) Öğrenciye mezuniyetinde öğrenim süresince aldığı bütün ders, kredi, not ve dereceleri gösteren mezuniyet not durum belgesi ve diploma eki verilir.

(3) Mezuniyet koşullarını erken sağlayan öğrenciler, öngörülen öğrenim sürelerinden daha kısa sürede mezun olabilir.

(4) Diplomalar hazırlanıncaya kadar gerektiğinde öğrencilere geçici bir mezuniyet belgesi verilebilir. Mezuniyet tarihi, son sınav döneminin bitim tarihidir.

Diplomalar
MADDE 34 –
(1) Öğrenim programlarını başarı ile tamamlayan öğrencilere, programın tamamlanmasını takip eden sınav dönemi sonunda diplomaları verilir.

İlişik kesme
MADDE 35 –
(1) Aşağıdaki durumlarda, ilgili birim yönetim kurulu kararı ile öğrencinin Üniversite ile ilişiği kesilir;
a) İlgili mevzuat hükümlerine göre yükseköğretim kurumundan çıkarma cezası almış olmak,
b) 12 nci maddedeki hakları da kullandığı halde mezuniyet için gerekli bütün dersleri başarı ile tamamlayamamış olmak,
c) 12 nci maddedeki koşulları sağlayamayarak mezun olamayacağı anlaşılmış olmak,
ç) Dört yıl üst üste kayıt yenilememek.

(2) Öğrencinin kendi isteği ile kaydının silinmesini yazılı olarak istemesi durumunda Üniversite ile ilişiği kesilir.

Değişim programları
MADDE 36 –
(1) Üniversite ile yurt içinden ve yurt dışından yükseköğretim kurumları arasında yapılacak anlaşmalarla öğrenci değişim programları uygulanabilir. Bu programlar çerçevesinde öğrenciler, bir veya iki yarıyıl süreyle yurt içi ve yurt dışındaki üniversitelere gönderilebilir. Öğrencinin gideceği üniversitede alacağı derslerin belirlenmesine ve geri dönüşte aldığı derslerin başarı notlarının nasıl değerlendirileceğine, değişim koordinatörünün önerisi ve ilgili bölümün görüşü üzerine not dönüşüm tablosuna göre ilgili yönetim kurulunca karar verilir. Öğrencinin durumu değişim koordinatörleri tarafından izlenir.

(2) AKTS kredilerine karşılık gelen diploma ekinin düzenlenmesi; ilgili mevzuat, Avrupa Komisyonu ve Avrupa Konseyi tarafından geliştirilen model temel alınarak belirlenir.

(3) Değişim programları çerçevesinde öğrenci katkı paylarının ödenme şekli ilgili üniversite ile yapılan anlaşmaya göre yürütülür.

Uluslararası ortak diploma programı
MADDE 37 –
(1) Uluslararası gerçekleştirilen anlaşmalar çerçevesinde, ortaklaşa yürütülecek lisans eğitimine yönelik ortak diploma programı düzenlenebilir. Uluslararası ortak diploma programları eğitim-öğretimine ilişkin 6/10/2016 tarihli ve 29849 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yükseköğretim Kurumlarının Yurt Dışı Yükseköğretim Kurumlarıyla Ortak Eğitim Öğretim Programlarına Dair Yönetmelik hükümleri uygulanır. Yönetmelikte yer almayan hususlar Senato tarafından belirlenir.

SEKİZİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler

Tebligat ve adres bildirme
MADDE 38 –
(1) Her türlü bildirim, öğrencinin Üniversiteye kayıt sırasında bildirdiği posta adresine gönderilir. Ayrıca, bu bildirim Üniversite tarafından sağlanan e-posta adresine gönderilmek veya Üniversitede ilan edilmek suretiyle yapılır.

(2) Üniversiteye kayıt sırasında bildirdikleri adresleri değiştirdikleri hâlde, bunu Üniversiteye bildirmemiş, yanlış ya da eksik bildirmiş olan öğrencilerin kayıtlı adreslerine bildirimin yapılması hâlinde kendilerine bildirim yapılmış sayılır.

Disiplin işlemleri
MADDE 39 –
(1) Öğrencilerin disiplin işlemleri ile ilgili olarak, 18/8/2012 tarihli ve 28388 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği hükümleri uygulanır.

Yönetmelikte hüküm bulunmayan haller
MADDE 40 –
(1) Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hâllerde ilgili mevzuat, Senato, Üniversite Yönetim Kurulu kararları uygulanır.

Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 41 –
(1) 2/11/2014 tarihli ve 29163 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Lisans Eğitim-Öğretim Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük
MADDE 42 –
(1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme
MADDE 43 –
(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Rektörü yürütür.
 

 
Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Ön Lisans ve Lisans Eğitim-Öğretim Yönetmeliği için TIKLAYINIZ.

10 Nisan 2017 tarihli ve 30034 sayılı Resmi Gazete için TIKLAYINIZ.
 

Yorum Ekle
İsim
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×
Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.